Dyslexie en dyscalculie

Dyslexie

Leerlingen met dyslexie in het voortgezet onderwijs hebben problemen met lezen en/of spellen. Deze problemen doen zich voor in het Nederlands en in de moderne vreemde talen, in het accuraat lezen van teksten bij alle vakken en het snel en accuraat spellen bij schrijfvaardigheid voor alle vakken.
Het Openbaar Lyceum ondersteunt leerlingen met dyslexie door het verstrekken van faciliteiten, ondersteuning door vakdocenten en kortdurende begeleiding door de remedial teacher. De faciliteiten die het lyceum aanbiedt, zijn enerzijds gebaseerd op de resultaten en adviezen uit het onderzoekverslag naar dyslexie, anderzijds in navolging op de toegestane hulpmiddelen bij het centraal eindexamen volgens artikel 55 van het Eindexamenbesluit.

Faciliteiten

Het lyceum verleent de volgende faciliteiten:

  • Extra tijd (20%) of vermindering bij vragen, opdrachten en toetsen

  • Vergroot lettertype (Arial 12)

  • Gele leesliniaal

  • Aangepaste normering

  • Het lenen van luisterboeken in de mediatheek

Tijdens het centraal eindexamen:

  • Verlenging van de examentijd met 20% of maximaal 30 minuten bij alle centrale examens

  • Mogelijkheid tot voorlezen van ingesproken examens met Daisybestanden. Aanvraag via de examencommissaris vóór 1 november van het examenjaar

  • Gebruik van de computer als schrijfgerei (geldt voor alle leerlingen)

  • Gele leesliniaal

Niet toegestaan:

  • het gebruik van spelling- of grammaticakaarten

  • een digitaal woordenboek

Ondersteuning in de klas

Vakdocent:

  • geeft extra instructie

  • begeleidt bij lees- en schrijfvaardigheid

  • begeleidt en adviseert bij leerstrategieën

  • geeft uitleg over de aanpak van toetsen

Ondersteuning door remedial teacher

De remedial teacher begeleidt nieuwe leerlingen met dyslexie tijdens ongeveer drie lesuren waarin zij:

  • De dyslexiepas overhandigt

  • De faciliteiten uitlegt die school verleent

  • Met de leerling bespreekt of hij/zij compenserende hulpmiddelen nodig heeft

  • Het omgaan met en de aanpak van het huiswerk

  • Aanpak voor het plannen en leren van toetsen

De remedial teacher informeert mentor, docent en ouders over eventueel gemaakte afspraken.

Wat als de faciliteiten onvoldoende zijn en de leerling uitvalt?
Het kan zijn dat een leerling met dyslexie onvoldoende presteert ondanks de extra faciliteiten en korte begeleiding door de remedial teacher. De mentor zal in dat geval een aanvraag bij het IZAT doen voor advies. Dit advies kan uit het volgende bestaan:

  • De remedial teacher gaat ondersteuning geven: in maximaal vijf lesuren verleent zij gerichte hulp m.b.t. lezen en/of spelling.

  • Waar mogelijk en gewenst en in overleg met de docent de manier van toetsen aanpassen.

  • Waar mogelijk en gewenst toetsen laten voorlezen m.b.v. het softwareprogramma SprintPlus; aanvraag gaat via de remedial teacher

  • Gebruik maken van een eigen laptop/tablet eventueel met speciale software; aanvraag gaat via de remedial teacher

  • Het IZAT geeft het advies aan ouders om externe hulp in te schakelen

Plichten van de leerling met dyslexie

  • Van een leerling met dyslexie wordt een goede werkhouding verwacht en optimale inzet.

  • Een leerling gaat verantwoordelijk om met de aan hem/haar aangeboden faciliteiten. Bij misbruik wordt de dyslexiepas ingenomen en vervallen de rechten.

  • Bij misbruik tijdens schriftelijke overhoringen, repetities, schoolexamens en landelijke examens gelden dezelfde sancties als bij leerlingen zonder dyslexie.

Procedure

Wanneer leerlingen bij de scholengroep aangemeld worden met een dyslexieverklaring uitgegeven door een daarvoor bevoegd deskundige, komen zij op de lijst van leerlingen met dyslexie en krijgen zij een dyslexiepas. De docenten stellen zich via de lijst op de hoogte van de leerlingen met dyslexie in hun klassen. De docenten verlenen deze leerlingen de in dit beleidsplan opgenomen faciliteiten.


Dyscalculie

Leerlingen met dyscalculie hebben moeite met rekenen en wiskunde. Het Openbaar Lyceum ondersteunt leerlingen met dyscalculie door het verstrekken van faciliteiten, ondersteuning in de klas door vakdocenten en kortdurende begeleiding door de remedial teacher. De faciliteiten zijn in navolging op de toegestane hulpmiddelen bij het centraal eindexamen volgens artikel 55 van het Eindexamenbesluit.

Alleen leerlingen die in het bezit zijn van een dyscalculieverklaring met onderzoeksverslag, uitgegeven door een daarvoor bevoegd deskundige, krijgen een dyscalculiepas en mogen gebruik maken van de faciliteiten. De pas is gedurende de hele schoolloopbaan op het lyceum geldig.

Faciliteiten

De volgende faciliteiten worden door het Openbaar Lyceum verleend:

  • Verlenging van tijd met 20% of vermindering van opdrachten bij alle toetsen en opdrachten waarin rekenwerk voorkomt zoals bij de vakken wiskunde, natuurkunde, scheikunde, biologie, aardrijkskunde, economie en nlt.

  • Gebruik van een rekenmachine bij alle toetsen waarin rekenwerk voorkomt

Verdere mogelijke voorzieningen zijn:

  • Gebruik maken van schema’s/stappenplannen met probleemoplossingsstrategieën

  • Gebruik kladpapier

  • Gebruik eenvoudige regel/formule/tafelkaart in de onderbouw

N.B. het gebruik van een regel/formule/tafelkaart wordt langzaam afgebouwd omdat deze tijdens het examen niet gebruikt mag worden (zie voor verdere informatie het Centraal Eindexamen).

Tijdens het centraal eindexamen:

  • Verlenging van de examentijd met 20% of maximaal 30 minuten bij alle centrale examens met enig rekenwerk.

  • Gebruik van een rekenmachine bij alle centrale eindexamens met enig rekenwerk.

  • Bij het Centraal Eindexamen mag een rekenkaart gebruikt worden. Deze kaart wordt landelijk vastgesteld.

Onder vakken met enig rekenwerk vallen wiskunde, natuurkunde, scheikunde, biologie, aardrijkskunde, economie en nlt.

Niet toegestaan: andere hulpmiddelen zoals een formulekaart of rekentabellen.

Ondersteuning in de klas:
Vakdocent geeft:

  • extra mondelinge instructie

  • helpt bij een stappenplan voor het oplossen (strategieën) van een bepaald reken- of wiskundeprobleem

  • geeft uitleg over de aanpak van toetsen

Ondersteuning door remedial teacher:
De remedial teacher begeleidt nieuwe leerlingen met dyscalculie tijdens ongeveer drie lesuren waarin zij:

  • De dyscalculiepas overhandigt

  • De faciliteiten uitlegt die school verleent

  • Met de leerling bespreekt wat de leerling denkt nodig te hebben, bijvoorbeeld een stappenplan bij het oplossen van een opdracht

  • Het omgaan met en de aanpak van het huiswerk

  • Aanpak voor het maken van toetsen

De remedial teacher informeert mentor, docent en ouders over eventueel gemaakte afspraken.

Plichten van de leerling met dyscalculie

  • Van een leerling met dyscalculie wordt een goede werkhouding verwacht en optimale inzet.

  • Een leerling gaat verantwoordelijk om met de aan hem/haar aangeboden faciliteiten. Bij misbruik wordt de dyscalculiepas ingenomen en vervallen de rechten.

  • Bij misbruik tijdens schriftelijke overhoringen, repetities, schoolexamens en landelijke examens gelden dezelfde sancties als bij leerlingen zonder dyscalculie.

Procedure

Wanneer leerlingen bij de scholengroep aangemeld worden met een dyscalculieverklaring uitgegeven door een daarvoor bevoegd deskundige, komen zij op de lijst van leerlingen met dyscalculie en krijgen zij een dyscalculiepasje. De docenten stellen zich via de lijst op de hoogte van de leerlingen met dyscalculie in hun klassen. De docenten verlenen deze leerlingen de in dit beleidsplan opgenomen faciliteiten.

De rekentoets

De rekentoets is afgeschaft. Alle leerlingen die eindexamen wiskunde doen zouden voldoende rekenniveau moeten hebben. De kleine groep leerlingen op de havo die geen eindexamen wiskunde doen, moeten wel een rekenexamen afleggen. Zij krijgen dan ook rekenles in de bovenbouw omzich daarop voor te bereiden. Dit cijfer komt ook op de cijferlijst van hun diploma te staan.

In de onderbouw brengen we met behulp van de vakken waar rekenvaardigheden belangrijk zijn de leerlingen op het gewenste rekenniveau.

Om te kunnen zien of leerlingen achterstand in dit traject hebben opgelopen, controleren we ieder jaar de leerlingen op hun rekenvaardigheid. Als zij een onvoldoende voor deze jaarlijkse toets halen moeten ze naar rekenles om te werken aan de leerdoelen die ze nog niet beheersen. Zodra ze laten zien dat de leerdoelen in voldoende mate beheerst worden, mogen ze de rekentoets herkansen. Bij voldoende resultaat hoeven zij dan geen rekenles meer te volgen. Wij gebruiken voor onze rekenlessen de methode Smartrekenen waarbij de leerlingen heel zelfstandig aan hun leerdoelen kunnen werken.